کد مطلب:1203 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

آيـا در جـهـان بالا موجود زنده اي وجود دارد يا اين كه حيات مخصوص كره زمين است ؟به فرض مـسـاعـد بودن محيط كرات بالا براي زيست , آيا موجودات زنده عاقلي در آنجاهست كه بسان ما داراي تمدن باشند و يا اين كه تمدن فقط در كره زمين است و در هرحال نظر اسلام و دانشمندان اسلامي در اين زمينه چيست ؟

وسـعـت و عـظـمـت جـهان آفرينش بقدري است كه همه دانشمندان در برابر آن انگشت حيرت بـه دنـدان دارنـد و بـا اين كه از بزرگي و وسعت و تعداد كهكشانها و ستارگان و كرات اطلاعات حقيقي در دست نيست , ولي تنها در كهكشان ما (1) 150000 ميليون ستاره ثابت شمرده شده كه در مـيان آنها تعداد قابل توجهي شبيه خورشيد ماست ;بنابر اين , با در نظر گرفتن عظمت عالم آفـريـنـش , بسيار بعيد به نظر مي رسد كه حيات و زيست , مخصوص كره ما باشد و كرات ديگر از موجود زنده و يا زنده عاقل -بسان انسان - بي بهره باشند . هـر چـند به عقيده ما دانشمندان نجومي , احتمال وجود حيات در ديگر سيارات محدودمنظومه شمسي بسيار ضعيف است , زيرا عطارد و زهره بسيار سوزان و خفه كننده ومريخ سرد و مشتري و زحل در امونيك و متان غوطه ورند . ولـي اين نوع داوريها درباره كرات منظومه شمسي نيز چندان منطقي نيست ; زيرا اگرما خود را در يكي از اين سيارات قرار دهيم , درباره زمين چه مي گوييم ؟ لابد يك منجم مريخي مي گويد : زمين ما از گار كشنده اكسيژن احاطه شده است و او كه نمي تواند بفهمد چگونه ساختمان بدن ما با اكسيژن سازگاري دارد , امكان حيات رادر زمين غير قابل تصور فكر مي كند اگر ماهواره هايي هـم از مـريـخ بـه سـوي زمـيـن فـرسـتاده شود - مانند ماهواره هاي زمين -كه در فاصله سيصد كـيـلومتري زمين عكس برداري كنند , باز هيچ گونه آثار حيات درعكسها نمايان نخواهد بود از ايـن نظر هيچ بعيد نيست كه داوريهاي بعضي از دانشمندان درباره مساعد نبودن شرايط سيارات مـنـظومه ما براي حيات , بسان داوري منجم مريخي باشد كه از دور ,زمين را براي حيات مساعد نـمي بيند ; زيرا ما از خصوصيات شرايط حيات و خصوصيات ساختمان موجودات زنده آنجا - البته به فرض وجود - اطلاع نداريم كه آيا مي توانندبا آن شرايط در آنجا زندگي كنند يا نه . در هـر حـال , بـسـياري از دانشمندان مانند ساگان دانشمند آمريكايي و شكلووسكي عضو بـرجـسته فرهنگستان شوروي و همچنين والتر موسيوان در كتاب ما در جهان تنها نيستيم مـسـلـم مـي دانند كه در خارج كره زمين هم تمدني وجوددارد , حتي تمدنهايي عالي تر از تمدن زمين ; اين دانشمندان اظهار مي دارند كه هيچ دليل ندارد ما معتقد باشيم كه تنها كوكب مسكون مـا , وضـع خـاص و انحصاري داشته باشد ; بلكه به احتمال قوي , هزاران منظومه شمسي همانند منظومه شمسي مادر اين كهكشان موجود است . دو دانـشـمـنـد نـخـسـت مـي گـويند كه كهكشان ما ممكن است دست كم هزار ميليون ستاره قـابـل زيست داشته باشد و نزديكترين و مستعدترين ستاره اپسيلون است و از ميان هزاران هزار سياره , در چند تا ممكن است زندگي وجود داشته باشد و چند تا ازآنها ممكن است داراي تمدن صنعتي پيشرفته باشند حتي طبق گزارش رصدخانه نجوم فيزيكي يوراكان شوروي از فضا علامت راديويي پخش مي شود كه گويي مردم متمدن از جهان ديگر , بر آن باشند كه توجه مردم كرات ديگر را به خود جلب كنند . (2)عـلـم و دانـش تا اين نقطه پيش رفته و در سراسر جهان دانشمندان به كاوشهاي علمي خود ادامه مي دهند تا پرده از چهره حقيقت بردارند . نـظر اسلام در اين باره بسيار روشن است و قرآن و احاديث اسلامي از چهارده قرن پيش موضوع را بـراي مـا حـل كرده اند , اجازه بفرماييد كه پيش از آن كه درباره اين موضوع از نظر قرآن و حديث سخن بگوييم , جمله اي پيرامون مقتضاي حكمت الهي در اين زمينه خاطر نشان سازيم :از نظر يك فـرد موحد و خداشناس كه آفرينش جهان را از روي حكمت خداوند مي داند ,بسيار بعيد است كه در ميلياردها ستاره , هيچ كدام جزء كره زمين مسكون نباشد وهمه حكم بيابانهاي خشك و خالي و خـاموش داشته باشند , نه موجود زنده اي , نه موجود متفكر و با شعوري مطلقا در هيچ يك ديده نشود . اين احتمال با قبول اصل هدف براي آفرينش و حكيم بودن آفريدگار سازگار نيست . قـرآن مجيد با بياني روشن , به موجودات زنده در آسمانها تصريح مي كند و در توصيف قدرت خدا چـنـيـن مـي فرمايد : و من آياته خلق السموات و الارض و ما بث فيهما من دابه و از آيات اوست آفرينش آسمانها و زمين و آنچه از جنبدگان در آنها منتشرنموده . (3)چه بياني رساتر از اين كه مي گويد : خداوند در آسمانها و زمين , موجود زنده متحرك ( دابه ) آفـريـده و پـخـش كرده است ؟قرآن نه تنها به وجود حيات و زندگي در كرات آسماني تصريح مـي كـنـد , بـلكه در برخي از آيات بروشني تصريح مي كند كه در آسمانها , موجوات زنده و عاقلي هستند كه بسان بشر خاكي تكليف و وظيفه دارند و در روز بازپسين مانند بشر محشور خواهند شد ,آنـجـا كه مي فرمايد : ان كل من في السموات و الارض الا آتي الرحمن عبدا تمام كساني كه در آسـمـانها وزمين هستند , بنده اويند (4) لقد احصاهم و عدهم عدا خداوند همه آنها را احصا كـرده و بـه دقت شمرده است (5) و كلهم آتيه يوم القيامه فردا و همگي روز رستاخيز , تك و تـنـهـا نـزد او حاضرمي شوند (6)اين آيات سه گانه مي رسانند كه در آسمانها موجودات زنده و عاقل كه داراي تكليف و رستاخيزند وجود دارند و چگونگي حشر آنان , بسان بشر در روز قيامت به صورت تنهايي انجام خواهد گرفت . از مـيـان روايات تنها به نقل يك روايت و ترجمه آن اكتفا مي كنيم :اميرمومنان درباره ستارگان چنين مي فرمايد : ان هذه النجوم التي في السماءمدائن مثل المدائن التي في الارض مربوطه كل مـدينه الي عمد من نور ; اين ستارگان شهرهايي مانند شهرهاي روي زمين هستند و هر شهري با شهر ديگر , با ستوني از نورمربوط مي باشد . (7)سالار شهيدان حضرت حسين بن علي عليه السلام در دعا و نيايش خود به درگاه الهي چنين مي گويد : اللهم اني اسئلك بكلماتك و معاقد عزك و سكان سماواتك وارضك 000 پروردگارا مـن بـه كـلـمات و سخنان و مراكز عزت و ساكنان آسمانها وزمينت سوگند مي دهم 000 اين جـمـلـه بروشني مي رساند كه آسمانها هم ساكناني دارد - آن هم مقرب درگاه الهي و پاكدامن - گـرچـه بـرخي از علماي اسلام اين جمله راتفسير به ملائكه كرده اند , ولي دليلي بر اين انحصار نداريم .

---

پاسخ به پرسشهاي مذهبي
مكارم شيرازي - ناصر و جعفر سبحاني 1 - كـهكشان ما كه در زبان عربي به آن مجره و در زبان توده مردم به آن راه مكه و يا راه شيري مي گويند , يكي از هزاران كهكشاني است كه در عالم هستي وجوددارد و منظومه شمسي ما جزء ناچيزي از كهكشان است . 2 - در تـنـظـيـم ا